Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB) son 3 ayda faiz koridorunun üst bandını 125 baz puan indirmesi, bankaların konut kredisi faiz oranlarına henüz yansımadı.
Bankaların konut kredisi faiz oranlarında indirime gitme beklentisi ise sektörde durgunluğa neden oldu. Türkiye genelinde nisanda 106 bin 348 konut satıldı. Geçen ay satılan konut sayısı, bir önceki aya göre yüzde 9, 2015 yılının aynı ayına kıyasla yüzde 10,9 azaldı.
"YÜKSEK FAİZ ORANI İPOTEKLİ SATIŞLARDA CİDDİ DÜŞÜŞE NEDEN OLDU"
Tüketici Sorunları Derneği (TÜSODER) Genel Başkan Yardımcısı ve Emlak Komisyonu Başkanı Hatice Kolçak, TCMB'nin faiz indiriminden sonra konut kredisi faiz oranlarının yavaş yavaş düşmesi gerektiğini belirtti.
Kolçak, ipotekli konut satışlarında ciddi azalmanın yaşandığına dikkati çekti.
Son 3 ayda faiz üst koridorunda yapılan indirimlere rağmen bunun kredi faizlerine yansımadığını vurgulayan Kolçak, "Artık kredi faiz oranlarının düşmesi gerekiyor. Tüketiciler de bunu bekliyor." dedi.
Kolçak, uzun zamandır yüzde 1,15 ve üzeri seviyelerde seyreden konut kredisi faizlerinin, ev alacakları yakından ilgilendirdiğinin altını çizerek, "Faiz oranları bir türlü düşmediğinden konut satışları olumsuz etkileniyor. İkinci elde konut alımı yapacak tüketici talebi sürekli öteleniyor. İpotekli satışlarda her geçen ay ciddi bir azalma yaşanıyor." diye konuştu.
İnşaat firmalarının sıfır konutlarda bu durumu kendi bünyelerinde vadeli senetle satış yaparak aşmaya çalıştığını aktaran Kolçak, bunun sürdürülebilir olmadığını söyledi.
Kolçak, konut satışlarının nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 10,9 azaldığına işaret ederek, "Bu azalmaya en büyük etken kredi faiz oranlarının yüksek olması. Nitekim ipotekli konut satışlarındaki düşüş yüzde 27,4 oranında. Aylardır ciddi oranda azalmanın olduğu ipotekli konut satış rakamı, nisan ayında resmen alarm vermeye başlamış görünüyor." ifadelerini kullandı.
Kolçak, konut kredisi faiz oranlarının yüzde 1'in altına inmesiyle sektöre hareket geleceğini dile getirdi.
"TÜKETİCİYE FİNANSMANI BANKALAR SAĞLAMALI"
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Melih Tavukçuoğlu, konutta faiz oranlarının daha önceki dönemlerde şu ankinden çok daha aşağı seviyelere, yüzde 0,60'lara kadar gerilediğini anımsatarak, bu durumun satışları ciddi anlamda etkilediğini ve konutu yatırım aracı haline getirdiğini vurguladı.
Daha sonra yükselen oranların bir daha yüzde 1'in altına inmediğini hatırlatan Tavukçuoğlu, mayısta faiz oranlarında nisana göre 0,02 puan gibi çok ufak bir düşüş meydana geldiğini aktardı.
Tavukçuoğlu, "Tüm bankaların konut kredisi faiz oranlarını incelediğimizde 120 ay vadelilerde faiz oranı yüzde 1,05 olarak gerçekleşiyor. Ortalama faiz ise yüzde 1,18. Konut kredi faizleri çok yüksek." dedi.
Bankaların kredi vermede tüketicilere kolaylık sağladığını ancak oranları yüksek tuttuğunu anlatan Tavukçuoğlu, şunları kaydetti:
"Son 3 ayın ortalamasına baktığımızda faiz oranları 2015 geneline göre düşmüş. Ancak konut alıcısı için ve genel faiz indirimlerine bakıldığında bu düşüş çok küçük. Konut sektörü için deyim yerindeyse ölü bir sezona giriyoruz. Ramazan ayı, yaz tatili... Ülkemizin içinde bulunduğu durum da satışları olumsuz etkiliyor. Nisan ayında konut satışlarının düşmesinde yüksek konut kredisi faiz oranlarının etkisi var. Tüketiciler bundan çekinip konut almaya yanaşmıyor."
Tavukçuoğlu, ekonominin lokomotifi inşaat sektörünü ayakta tutmak ve konut satışlarını canlandırmak için müteahhitler kadar bankalara da büyük iş düştüğünün altını çizerek, piyasalarda konuşulan ve büyük beklentiler yaratan konut kredisi faizlerinin düşmesinin bir an önce gerçekleşmesi gerektiğini söyledi.
Faiz indirimlerinin konut kredilerine de yansıması düşüncesiyle tüketicilerin şu anda ev almadığını ifade eden Tavukçuoğlu, beklenti nedeniyle konut alıcısının inzivaya çekildiğini, bu beklentinin bir an önce bankalar tarafından gerçeğe dönüştürülmesi gerektiğini dile getirdi.
Tavukçuoğlu, "Konut satışlarını hızlandıracak en önemli adım, faiz oranlarının yüzde 1'in altına düşmesidir. Zaten markalı konut projesi gerçekleştiren büyük inşaat firmaları ve hatta butik projeler üreten yap-satçılar, tüketicilere kendileri finansman sağlayarak büyük kolaylıklar sunuyor. Fakat bunu sağlayacak asıl kurum, bankalardır. Faizlerin düşmesiyle konut satışlarında ciddi bir artış söz konusu olacaktır." görüşünü paylaştı.
"KONUT SATIŞLARINA TAZE KAN AKTARILACAK"
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, gayrimenkul sektörünün konut kredisi faizlerine çok hassas olduğunu belirterek, "Faiz indirimi kısa vadede tereddütlü olan taleplerin realize olmasına yol açar. Bunun anlamı konut satışlarına taze kan aktarımıdır." değerlendirmesinde bulundu.
Sektördeki çok sayıda markalı konut üreticisinin, TCMB'nin faiz indiriminden önce finans sektörünün konut kredisi faiz oranlarına katkıda bulunduğunu aktaran Durbakayım, böylece oranların aşağıya çekilmesine destek verildiğini anlattı.
Durbakayım, özel sektörün faiz oranlarının yüzde 1'in altına düşmesiyle sektöre sağlayacağı katkının "fiyatların stabil kalması" olacağını söyledi.
"BEĞENDİĞİ EVİ, FİYATI ARTMADAN ALAN KREDİSİNİ SONRA YAPILANDIRABİLİR"
Makro İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Ercan Uyan ise TCMB'nin faiz indirim kararlarının konut kredileri üzerinde sembolik bir etki oluşturduğunu, halihazırda gayrimenkul sektörünün faiz indirimini kendi bütçesinden yaptığını savundu.
Özellikle konut satışlarında firmaların bankalarla özel anlaşmalar yaptığını ve oranı düşürmeye çalıştığını dile getiren Uyan, faizlerle fiyatlar arasında ters korelasyon olduğunu, biri arttığında diğerinin düştüğünü hatırlattı.
Uyan, "Yatırımcılar konut fiyatları artmadan düşük fiyatlarla beğendikleri projelere yatırım yaparlarsa daha sonra bir faiz indirimi yaşandığında yeniden yapılandırmayla fiyatların yanında finansman maliyetlerini de aşağı çekmiş olurlar." önerisini de paylaştı.